به نقل از «عصر ایران»

کشف گاز متان در سیاره مریخ

تاریخ انتشار: ۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۸۹۳۴۸

مریخ‌نورد «کنجکاوی» ناسا ردپای گاز متان را در سیاره سرخ یافته و دانشمندان را یک گام به کشف حیات بیگانه نزدیک‌تر کرده است.

به گزارش ایسنا، ناسا گازی را در مریخ شناسایی کرده که توسط موجودات زنده روی زمین تولید می‌شود و با این کشف، دانشمندان را درباره ذخایر پنهانی سیاره گیج کرده است.

به نقل از دیلی میل، مریخ‌نورد «کنجکاوی»(Curiosity) یک جریان ثابت را از متان شناسایی کرد که از «دهانه گیل»(Gale Crater) در زمان‌های متفاوتی از روز ظاهر می‌شد و به صورت فصلی در نوسان بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این جریان گاهی اوقات به ۴۰ برابر بیشتر از حد معمول می‌رسید.

اگرچه ناسا هنوز حیات را در مریخ پیدا نکرده است اما دانشمندان این آژانس فضایی معتقدند منبع آن از اعماق سیاره می‌آید.

نظر دانشمندان این است که متان می‌تواند زیر نمک جامد قرار بگیرد و تنها زمانی از آن خارج شود که دما در مریخ افزایش یابد یا این که کنجکاوی روی پوسته مریخ بچرخد و آن را بشکافد. این مولکول ساده که از یک اتم کربن و چهار اتم هیدروژن تشکیل شده است، روی زمین معمولا نشانه حیات است. حیوانات هنگام هضم غذا گاز متان تولید می‌کنند.

مریخ‌نورد کنجکاوی ناسا از سال ۲۰۱۲ روی سطح مریخ پرسه می‌زند و در همه این مدت، گیج‌کننده‌ترین چیزی که پیدا کرده، جریان ثابت متان بوده است که از دهانه گیل می‌آید.

یک قسمت از دهانه گیل که از آن متان بیرون می‌آمد، تنها نقطه از این سیاره بود که کنجکاوی در آن گاز را شناسایی کرده است اما کنجکاوی هیچ نشانه مشخصی را از وجود حیات در مریخ ندیده است؛ برای مثال، یک گاو یا افرادی که فقط مقدار زیادی کلم بخورند.

دانشمندان طی بررسی‌های آزمایشگاهی در شرایط مشابه خاک مریخ توانستند آنچه را که ممکن است اتفاق بیفتد، شبیه‌سازی کنند. طی این مدت طولانی، نمک‌ها از اعماق زیر سطح سنگی و غبارآلود سیاره بیرون می‌آیند.

این نمک‌ها که پرکلرات نام دارند، در مریخ به وفور یافت می‌شوند. پرکلرات‌ها سمی هستند و در یخی که زیر سطح سیاره به دام افتاده است، به صورت فراوان وجود دارند.

یخ به تدریج تبخیر می‌شود و با عبور بخار نمک از میان رگولیت، مقداری از آن را به جا می‌گذارد. وقتی مقدار کافی از این نمک‌ها در رگولیت جمع می‌شوند، نوعی پوسته را تشکیل می‌دهند که به شن و ماسه یا دانه‌های قهوه شباهت دارد.

دانشمندان این پژوهش جدید نوشتند: روی مریخ، چنین فرآیندی می‌تواند به طور طبیعی طی یک دوره زمانی طولانی در مناطق کم‌عمق همیشه منجمد اتفاق بیفتد و ممکن است نمک در لایه بالایی جمع شود.

در همان زمان که بخار نمک بیرون می‌آید، متان نیز منتشر می‌شود. منبع این انتشار هنوز ناشناخته است. این منبع می‌تواند ناشی از موجودات زنده یا ناشی از فرآیندهای زمین‌شناسی زیر سطح سیاره باشد که هنوز برای دانشمندان نامرئی هستند.

در هر حال، این متان از هر کجا که بیاید، زیر پوسته نمک به دام می‌افتد.

دانشمندان با پمپاژ غلظت‌های متفاوتی از پرکلرات به رگولیت شبیه‌سازی‌شده مریخ دریافتند که سه تا ۱۳ روز زمان برای تشکیل شدن این پوسته نفوذناپذیر کافی است. برای ایجاد یک پوسته نمک جامد نیز به غلظت پنج تا ۱۰ درصد پرکلرات نیاز بود.

دانشمندان گاز نئون را به عنوان جایگزین متان به زیر پوسته پمپاژ کردند و دریافتند این لایه آن قدر قوی است که گاز زیر آن به دام بیفتد اما هنگامی که دمای سیاره در زمان‌های خاصی از روز یا فصول خاصی افزایش می‌یابد، این پوسته می‌شکند و متان را بیرون می‌فرستد.

آن زمان بود که مریخ‌نورد کنجکاوی، متان را در هوا تشخیص داد.

فقط دما نیست که می‌تواند پوسته را بشکند. پژوهشگران نوشتند: پوسته احتمالا حدود دو سانتی‌متر ضخامت دارد که کمی کمتر از یک اینچ است و کنجکاوی به اندازه‌ای سنگین است که بتواند هنگام حرکت کردن آن را بشکند.

این پژوهش در مجله «JGR Planets» به چاپ رسید.

کانال عصر ایران در تلگرام

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: مریخ گاز مریخ نورد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۸۹۳۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

انسان نخستین بار کی سرما خورد؟

ایتنا - انسان خردمند (هومو ساپینس) چه زمانی در تاریخ برای اولین بار سرما خورد؟
پاسخ به این سوال دشوار است؛ تا حدی به این دلیل که از میان ویروس‌های متعددی که باعث سرماخوردگی می‌شوند، تنها تعداد کمی از آن‌ها در بقایای به‌جا مانده از انسان‌ها کشف می‌شوند چرا که ویروس سرماخوردگی اغلب در بافت‌های نرم مانند ریه وجود دارد و کم‌تر در استخوان و دندان قابل ردیابی است. با این حال این امکان وجود دارد که برخی از اولین انسان‌های خردمند دست‌کم ۳۰۰ هزار سال پیش به سرماخوردگی مبتلا شده‌ باشند. 

«سرماخوردگی معمولی» یک اصطلاح کلی برای گروهی از عفونت‌‌های تنفسی است که افراد با سیستم ایمنی سالم، به صورت خفیف به آن‌ مبتلا می‌شوند. راینوویروس‌ها، کروناویروس‌ها و ویروس سین‌سیشیال تنفسی (RSV/ ویروس پیوسته‌یاخته‌ای تنفسی) اغلب عوامل اصلی‌اند. البته این عوامل بیماری‌زا (پاتوژن‌ها) قبل از آنکه بین مردم شیوع پیدا کنند، احتمالا از سایر مهره‌داران به انسان منتقل شده‌اند.

جوئل ورتهایم، ویروس‌شناس تکاملی از دانشگاه کالیفرنیا به لایو‌ساینس گفت، باتوجه به زندگی انسان خردمند با حیوانات، قرار گرفتن بشر در معرض ویروس‌های جدید اجتناب‌ناپذیر بوده است.

معمولا زمانی که ویروس حیوانی به بدن انسان وارد می‌شود، قادر به ایجاد عفونت و آلودگی نیست، زیرا با میزبان جدید سازگار نیست، با این حال ویروس‌ها گاه برای جهش موفقیت‌آمیز و حتی انتشار بین انسان‌ها مجموعه‌ای از ژن‌های مناسب دارند؛ مانند ویروس‌هایی که در همه‌گیری کووید‌ــ۱۹ یا آنفلوانزای خوکی ظهور کردند.

البته دانشمندان درباره زمان اولین شیوع ویروس‌های سرماخوردگی نظرهای متفاوتی دارند. به عقیده برخی دانشمندان، این ویروس‌ها می‌توانند هم‌زمان با طلوع تمدن بشری یعنی پنج تا شش هزار سال قبل، از حیوانات به انسان‌ها منتقل شده‌ باشند؛ زمانی که انسان‌ها زندگی در مناطقی نزدیک به هم را آغاز کردند که عوامل بیماری‌زا به‌راحتی می‌توانستند بین آن‌ها گسترش یابند و هم‌زمان پرورش حیوانات حامل این ویروس‌ها را نیز آغاز کردند.

اما همه دانشمندان با این فرضیه موافق نیستند. فرانسوا بالوکس، زیست‌شناس دانشگاه کالج لندن، می‌گوید انسا‌ن‌های «شکارچی‌ــ‌گردآورنده» که کشاورزی نمی‌کردند یا دام پرورش نمی‌دادند هم می‌توانستند از طریق شکار در معرض این ویروس‌های حیوانی قرار بگیرند. انسان شکارچی‌ پیش از انسان خردمند وجود داشت و به نظر این زیست‌شناس، ویروس‌های سرماخوردگی مختلف در طول دوران تکامل انسان در زمان‌های مختلف پدیدار می‌شدند و از بین می‌رفتند.

او می‌گوید: «من فکر می‌کنم احتمالا یکی از رویدادهایی که به افزایش قابل‌توجه جذب عوامل بیماری‌زا در انسان منجر شد، پخش شدن آن‌ها در خارج آفریقا بود که طی آن احتمالا به ویروس‌های سرماخوردگی جدید مبتلا شدند. بقایای قدیمی‌ترین انسان‌ خردمندی که در خارج از آفریقا کشف شد، متعلق به ۲۱۰ هزار سال قبل بود.»

دانشمندان برای کشف پیدایش این ویروس سراغ حفاری‌های باستان‌شناسی رفتند. به گفته کارشناسان، ویروس‌های سرماخوردگی زیاد خوبی باقی نمی‌مانند. این ویروس‌ها به طور معمول در بافت‌های نرم مانند ریه که پس از مرگ از بین می‌روند، اثر باقی می‌گذارند و در بافت‌های مقاوم مانند استخوان و دندان یافت نمی‌شوند.

البته ژنوم‌های ویروسی در بقایای انسان‌های باستانی یافت شده‌اند اما فقط ویروس‌های مبتنی بر دی‌ان‌ای بوده‌اند نه ویروس‌های حاوی آران‌آی (RNA) اما محققان یک کروناویروس متعلق به قرن شانزدهم را در پالپ دندان یک اسکلت‌ انسان در فرانسه پیدا کردند. این آران‌ای با کروناویروس‌های شناخته‌شده امروزی متفاوت است و نشان می‌دهد که این عوامل بیماری‌زای تاریخی احتمالا یا از بین رفته‌اند یا بدون آنکه شناسایی شوند، تکامل یافته‌اند.

بالوکس می‌گوید: «احتمالا در آینده از ویروس‌هایی که کمتر از ۲۰۰ سال پیش با ما بودند، تصویر جمعی مناسب‌تری خواهیم داشت. این امر ردیابی تاریخچه ویروس‌ها در گذشته‌های دور را برای دانشمندان آسان‌تر می‌کند.»